ROMA – GENEL BİLGİLER –
2800 yıllık eşsiz tarihi, her köşesinde büyüleyici bir eser ya da antik kalıntıların olduğu adeta bir açık hava müzesi.. İyi korunmuş ve günümüze kadar hayatta kalabilmiş yüzlerce yapı..İşte burası Roma..Her yol’un çıktığı kent!.. Gezi için en ideal mevsim ilkbahar…Yağmursuz ve ılık bir mevsim..
Bir zamanlar orduları ve yönetimi ile antik çağda batı dünyasını tanımlayan ve sonrasında silinmez izler bırakan antik bir cumhuriyetin ve imparatorluğun başkenti, Roma Katolik Kilisesi’nin ruhani ve fiziksel merkezi ve sanat ile entelektüel başarının önemli zirvelerinin yeri olan Roma, bugün siyasi bir başkent, dini bir merkez ve geçmişin yaratıcı hayal gücünün bir anıtı olarak günümüze kadar kalan ebedi şehir’dir.
Roma kentinin adının imparatorluğun da kurucusu olan Romulus’tan geldiği yaygın bir inanıştır. Efsaneye göre Roma, Romulus tarafından kurulmuştur.Savaş tanrısı Mars ile bir rahibenin oğulları olan “ Romus ve Romulu” ikizleri Palatine tepesinde terk edilmeleri sonrası dişi kurt tarafından emzirilmiştir.Tarihçilere göre kuruluş tarihi , İÖ 753 dolayıdır.
Ancak Roma’da daha önceleri yaşamış olan Etrüskler devrinde de kent buna benzer bir kelime olan Ruma kullanılmaktaydı. Ruma kelimesinin anlamı ise “emzik”. Etrüsklerin neden bu ismi kullanmayı tercih ettikleri konusunda bilinen kesin bir bilgi yok?.
Roma kentine Grekler de “Rhome” demekteydi. Bu da “güç anlamına” gelen bir sözcük. 14.000 yıl öncesine kadar insan izlerine rastlanan Roma şehri, adını verdiği Roma İmparatorluğu’nun büyümesiyle doğru orantılı bir şekilde gelişmiştir. İmparatorluğun en güçlü olduğu dönemde görkemli yapılarla donatılan kentteki pek çok esere ait kalıntılar günümüze kadar ulaşmıştır.
Ortaçağ izleri taşıyan meydanlar, ihtişamlı yapılar, Arnavut kaldırımlı caddelerinde park halindeki renkli motosikletler, kahve kokan sokaklar… 8. yüzyıldan itibaren birçok medeniyete ev sahipliği yapan Roma’nın cazibesi bitmez!.
Gezip görebileceğiniz birçok turistik nokta var. İspanyol Merdivenleri, Pantheon, Colosseum, Piazza Navona Meydanı, Campo de Fiori en bilinenleri. Her köşeyi döndüğünüzde ihtişamlı bir yapıyla ve bir tarihi eserle karşılaşma ihtimaliniz çok yüksek. Neredeyse tüm yapıların yanı başında bir çeşme bulunuyor.
Katolikler tarafından kutsal sayılan bu bölge (Vatikan) dünyanın her yerinden milyonlarca turisti ağırlıyor. Dünyanın önemli sanat koleksiyonlarından birine sahip olan müzenin önünde yaklaşık 2-3 saatlik bir kuyruğu göze almanız gerekiyor.
Tiber ve Aniane nehirlerinin arasında bulunan Roma, tıpkı İstanbul gibi yedi tepe üzerine kurulmuştur (Palatino, Aventino, Campidoglio, Quirinale, Viminale, Celio ve Esquilino, Roma’daki yedi tepedir)..
Roma şehir merkezinin denize kıyısı olmasa da, Ostia gibi deniz kıyısında turistik bölgelere Roma yaklaşık 30 kilometre uzaklıktadır.
Roma, 1870 yılında birleşmiş ve yeni İtalya’ nın başkenti olmuştur.Kurulduğu günden itibaren, 27 yüzyıldır, imparatorlukların yükselişi ve çöküşlerine, papa ve diktatörlerin geliş ve gidişlerine, sanat akımlarının ortaya çıkış ve yok oluşlarına tanıklık etmiştir.
Ancak her şeye rağmen bu ölümsüz şehir her an değişmektedir. Rönesansın etkileri, ünlü üstatlar Raffaello ve Michelangelo’nun eserleri, şık kiliseleri, zarif sarayları etkilemiştir.Bunlara ek tiyatrovari meydanlar ve şahane çeşmeler sunulmuştur. Antik Roma’nın izlerini hale üzerinde barındıran şehirde tarihi gladyatör savaşları ile ünlü Kolezyum’ u, tanrıların tapınağı Panteon’ u, eski şehir merkezi olan Roma Forum’ u ve kralların şehri lakaplı Palatine Tepesi‘ ni, Papa VIII. Alexander için yaptırılan ünlü Aziz Petrus Meydanı – ya da Trinita dei Monti kilisesine bağlanan ünlü İspanyol Merdivenleri’ ni (Piazza di Spagna) ziyaret edebilirsiniz.
Kısa bir tarihçe :
İmparatorluğun ilk çağlarında Roma’ ya yabancılar akın etmiştir. İlk hıristiyan olan Aziz Petrus ve Paulus’ tur. İS 64′ te kenti harap eden yangın sonrası Neron Roma’ yı yeniden inşa etmiştir. Esquiline tepesinde (Domus Aurea) kendine bir de villa yaptırmış.
Kral Hadrianusi Pantheon ‘u yeniden yapılandırarak kendisi için mozeleyi (Castel Sant ‘Angelo) yaptırıyor. Tarihte yangınlar ve veba salgını kentte can ve mal kaybına yol açıyor, İS 83′ te çıkan büyük yangınla Forum büyük hasar görür ve bir daha eski haline dönemez.
İS 331′ de imparatorluk Byzantium (Konstantinopolis)’ a taşınınca imparatorluk ikiye bölünür (Doğu Roma imp.). Sonrası da batı Roma’ da kuşatmalar başlar, kent yağmalanır. 6. yy. da İustinianus, İtalya’ yı tekrar Bizans imparatorluğuna katarak kurduğu hukuk sistemiyle Roma kanunlarını geçerli kılar.
Sonraki dönemlerinde Bizans imparatorlarının Roma’ya duydukları ilgi azalınca karşılarına yeni bir güç olan ; “Papa” lık çıkar. Papa 1. Leo, soyu Aziz petrus’ a kadar uzanan Roma piskoposunu, batı kilisesinin başına getirir. Bundan sonra Papa büyük Gregory (590-604) ile papalar tüm İtalya üzerinde siyasi yetkiye sahip olurlar. İmparatorluk ve Papalıkla sonrası yıllar mücadeleli, sürgünlü yıllar olarak geçecektir (Orta çağ).
Rönesans dönemi, başlangıcı ile (1377) papa’ ların 400 yıl yönetimde kaldığı dönemi belirler. Ancak Rönesansın bu coşkulu yaşamı kutsal Roma – Germen imparatoru V. Kar l’ ın emrindeki alman birliklerinin gelişiyle 1527 de sona erecektir . Roma tarihi / Video‘su için tıklayın ..
Roma hakkında 12 ilginç bilgi :
. Modern Roma’ da 280 çeşme ve 900′ den fazla kilise bulunmaktadır. Roma’ nın Trevi Çeşmesi’ ne her yıl yaklaşık 700.000 Euro değerinde bozuk para atılmaktadır. Elde edilen gelir, ihtiyacı olanlara yardım etmek için Caritas’a (Katolik hayır kurumu) bağışlanmaktadır.
. Romalılar dördüncü yüzyılın başlarında 85.000 km. lik (53 mil) bir yol ağı inşa etmişlerdi. Her Roma mili yaklaşık 4.800 feet ve bir kilometre taşı ile işaretlenmişti, bu da “Tüm yollar Roma’ya çıkar” deyişinin doğmasına neden olmuşur.
. Antik Roma’da sadece özgür doğmuş erkeklerin Roma vatandaşlığının bir işareti olarak toga giymelerine izin verilirdi. Kadınlar ise toga’ nın kadın versiyonu olan ve ketenden yapılan stolas giyerlermiş.
. Roma’nın maskotu, Roma’nın mitolojik kurucuları Romulus ve Remus kardeşlere bakan dişi bir kurttur.
. Roma, 1870 yılında Floransa’dan unvanı alarak birleşik İtalya’nın başkenti olmuştur.
. Roma’daki yasalar, kedilerin doğdukları yerde kesintisiz yaşamalarına izin vermektedir. Vahşi kediler Kolezyum’un duvarlarına tırmanabilir ve Forum’un kalıntıları arasında yaşayabilirler.
. Antik Roma’da kadınlar saçlarını keçi yağı ve kayın ağacı külleriyle boyarlardı. En popüler renkler kırmızı ve sarıydı.
. İlk alışveriş merkezi MS 107-110 yılları arasında İmparator Trajan tarafından Roma’da inşa edilmiştir. Burada çok çeşitli mallar ve market ürünleri satılıyordu.
. MS 1303 yılında kurulan Roma’nın ilk üniversitesi La Sapienza, Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise ikinci büyük üniversitesidir.
. Roma’da tamamen makarnaya adanmış bir müze bulunmaktadır.
. Vatikan Şehri’nin içindeki Aziz Petrus Bazilikası şimdiye kadar inşa edilmiş en büyük kilisedir.
Roma kenti geniş bir alana yayılmış olsa da, görülecek yerler belli bir alana yayılmıştır. Gezmenin en iyi yolu da “yürümektir”.
Tarihi merkezlerin çoğu trafiğe kapalıdır. Dolayısı ile araç park sorunu yaşanır !.Toplu taşıma da yeterlidir. Romanın tarihi merkezi kalbi, Tiber nehrinin kıvrıldığı ve çevrelediği alanlardır. Burası bir zamanların Campus Maritus = “Marsın savaş alanı” olarak bilinen Roma askerlerinin eğitim alanlarıdır. Eski tapınak kalıntılarıyla orta çağ caddeleri, Rönesansın zarif sarayı, geniş piazzalar ve şahane çeşmeler yer alır. Şehrin merkezi moderndir. Oteller dükkanlar ve iş yerleri anıtlarla iç içedir.
Küçük uyarılar :
- Bazı işletmeler ve dükkanlar (özellikle turistik olanlar) öğle tatili verilmeyen – orario americano – iş anlayışı ile çalışır. Ama Akdeniz modeli olarak büyük bölüm, öğle yemeği sonrası kapalı yada iş yavaşlatılmış konumundadır (saat 13:30 / 15:00)!.
- Postaneler : P. tesi – Cuma : saat 08:30 / 17:30 , C. tesi yarım gün açıktır. Ana postane : Piazza San Silvestro da olup, c.tesi yarım gün, Pazar tam gün açıktır..
- Müzeler : büyük bölümü Salı –Pazar, saat 09 :00 / 14:00 ; 17:00 /bazıları – 20:00 arası açıktır. Colleseum, P. tesi günleri açık !
Önce Romayı harita ve bölgeleriyle tanımaya çalışalım.
Roma bölgeleri – gezi alanları – büyük meydanlar
***
ROMA’ da BÜYÜK MEYDANLAR
ROMA Meydanları ( PİAZZALAR ) & Ulaşım koşulları :
* Dikkat! : otobüs numaraları ve adres bilgileri internet kaynaklıdır (Güncel bilgiler için araştımayı unutmayın)…Meydanların üzerine tıklayarak (İng.) bilgi alabilirsiniz !
• St Peter ‘ s Square ( Piazza San Pietro ) :
Romanın en büyük dini merkezidir .Vatikanda bulunur. Ulaşım: Metro Linea – A : Durak adı – “Ottaviano“
• Piazza di Spagna :
Trinita dei Monti Kilisesi , İspanyol merdivenleri bölgesidir. Ulaşım : Metro Linea – A : Durak adı – “Spagna“
• Piazza Navona :
Barok eserlerin, ünlü çeşmelerin alanıdır. Ulaşım: Kolezyum’ dan Metro line A (orange) / Barberini veya otobüsler ile (Rinascimento yada Senato durağı)..
• Piazza del Campidoglio :
Meşhur Romulus ve Remus’ un kurt ile büyüme anılarını anlatan meşhur heykel alanıdır (Capitoline müzeleri). Ulaşım : otobüs ile (P.za Venezia)
• Piazza Venezia :
Victor Emanuel II ‘ in görkemli anıtı (Meçhul asker) ve Venezia Palace ile ‘şehirin ‘ temsili kalbidir. Ulaşım : otobüsler ile ; Piazza Venezia ‘da inin ..
• Piazza del Popolo :
Caravaggio, Raffaello, Bernini, Carracci ‘ nin şahane eserlerinin yer aldığı bölgedir. Ulaşım : del Corso ve Piazzale Flaminio güzergahı üzerindedir. Otobüs ile ; (yada Metro Linea – A “ Flaminio ” da inin).
ROMA’ da Tarihi Kalıntılar :
Roma’ ya özelliğini veren tarihi eserleri, kalıntı ve meşhur ören yerlerinin yer aldığı arkeolojik görünümü ve tarihi ile bu şehre antik Roma olarak bakalım ;
Romada yer alan ören yeri ve anıtlar arkeolojik açıdan 3 grupta incelenebilir.
• Erken Hıristiyanlık Anıtları ;
Hıristiyanlık anıtları olarak zenginliklerinin bazıları; S. Callisto ve S. Sebastiano Katakombları, S. Maria Maggiore ve S. Paolo Fuori le Mure Bazilikaları ve S. Sabina, S. Costanza, S. Agnese, S. Pietro in Vincoli Kiliseleri sayılbilir.
• Ortaçağ ve Rönesans Anıtları ;
San Pietro (St. Peter) Bazilikası ve Capitoline sarayları, Palazzo Farnese, Palazzo della Cancelleria, Palazzo Venezia meydanları, S. Maria del Popolo Kilisesi, S. Maria degli Angeli Kiliseleri.
• Barok Anıtlar ;
San Pietro (St. Peter) Meydanı, Piazza Navona (meydanı) ; projesi Papa VIII. Urban tarafından yaptırılmış ve 13. – 16. yüzyıllar arası, Titian ve Raffaello gibi meşhur sanatçıların da eserlerinin sergilendiği Palazzo Barberini.
S. Giovanni in Laterano Bazilikası, Gesu’ Kilisesi, Sant’Andrea Kilisesi, Berninin tarafından inşa edilen Kilise ve İtalya’nın Cumhurbaşkanlığı Köşkü olan Palazzo del Quirinale. Roma’nın en meşhur ve en sevilen yerlerinden birisi olan Fontana di Trevi ( Aşk Çeşmesi ), bunlara örnektir..
Kent, 4 mevsim seyahat edilebilecek bir ülke iken; Haziran başından Ağustos sonuna kadar olan dönem daha çoktercih edilmekte.İlk bahar sıcak olmayan, rahat gezmenin eşlik ettiği mevsim olarak; Eylül ve Ekim aylarında kent daha romantik atmosfere bürünüyor.21 Nisan Roma için kurtuluş günü..
Mayıs ayından Ağustos sonuna kadar olan süreç kültürel etkinliklerin en yoğun olacağı dönemdir. Her yıl Mayıs’ta organize edilen at yarışları ile tenis şampiyonası en dikkat çekenidir..Yine Temmuz ve Ağustos aylarını kapsayan Estate Romana Musica sinema, müzik ve opera temalı festival olup, ayrıca Temmuz sonunda Trastevere’yi de içine alan bölgede haftalık Noantri Festivali yapılıyor.
Sonraki sayfalarda bu kenti gezmeye başlayacağız.. İyi geziler.